Covid Nasıl Bulaşıyor

Hastaların, taşıyıcı kişilerin hapşırmaları, öksürmeleri, aksırmaları ile ortama dağılan damlacıkların solunması ile virüs bulaşır. Söz konusu taşıyıcıların yüzleri, elleri ile temasta olan yüzeylere virüs bulaşabileceği için, bu yerlerle teması olan sağlıklı insanlar da gerekli hijyen kurallarına dikkat etmezlerse virüs alabilirler. Virüs göz, burun veya ağız yoluyla sağlıklı insanlara bulaşır.

 

Hastalıktan En Çok Etkilenen Kişiler:

a- 60 yaş üstü kişiler
b- Çeşitli kronik tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler:
c- Kalp hastalığı olanlar
d- Akciğerlerinde sorun olan, kronik solunum yolu hastalığı olan kişiler
e- Hipertansiyonu olan kişiler
f- Diyabet sorunu olan kişiler
g- Kanser hastalığı olan kişiler
h- Sağlık Çalışanları

1- Maske Kullanımı
a- Maske kesinlikle maksimum 3-4 saat kullanılmalı ve güvenli bir şekilde atılmalı. Yıkanıp tekrar kullanılmamalı.
b- Kişiler yoğunluğun fazla olduğu alanlarda mümkünse çift maske kullanmalı.
c- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

2- Sosyal Mesafe
a- Sosyal mesafeye en az 2 metre ara vererek dikkat edilmeli.
b- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

3- Ulaşım
a- Özel araç kullanımında araçta tek kişi ise maske kullanılmamalı.
b- Özel araç kullanımında aileden bile olsa 2. kişi varsa araçta bulunan tüm kişiler maske kullanmalı.
c- Toplu taşıma araçları zorunluluk dışında kullanılmamalı. Toplu taşıma kullanılacaksa mutlaka çift maske kullanılmalı ve mesafelere dikkat edilmeli. Maskeler seyahat sonunda atılmalı ve yeni maske takılmalıdır.
d- Eldiven var ise seyahat boyunca eldiven de kullanılmalı ve seyahat sonunda kesinlikle çöpe atılmalı.
e- Taksi ile seyahat edilecekse şöförün maske taktığından emin olunmalı ve kesinlikle maske takılmalı ve mümkünse pencere açılmalı. Mutlaka arka koltukta oturmalı. Taksiye max 3 kişi binilmeli, 1 kişi ön koltukta ve diğer iki kişi arkada sağ ve sol koltuklarda arada mesafe bırakarak oturulmalı.
f- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

4- İş Yaşamı
a- İşe gitme zorunluluğu varsa, çalışma hayatı devam ediyorsa çalışma gün ve saatlerini olabildiğince sınırlı tutabilme yolları aranmalı.
b- İŞ ortamında mesafeye dikkat ederek ve mutlaka maske ile çalışmalı.
c- Çay, kahve, yemek durumu hem minimize edilmeli, hem de kalabalık ortamlarda yeme, içme olmamalı.
d- Aynı ortamda yoğunluk ve çalışma saati olarak 7-8 saat ve fazlası varsa, maske en az 2 kez değiştirilmeli.
e- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

5- Aile, Yakın Çevre, Arkadaş ve İş Toplantıları.
a- Zorunlu olmadıkça tüm toplantılar yapılmamalı. Yapılması zorunlu olduğu durumlarda kişi sayısı, süresi ve ikramlar minimize edilmeli, mekan genişliği, hijyen ve doğal havalandırma ise maksimize edilerek gerçekleştirilmelidir. Hiçbir şekilde tütün ürünleri ve elektronik sigara içilmemelidir.
b- İskambil, tavla gibi ortak araç ve gereçlerin kullanıldığı oyunlar oynanmamalıdır.
c- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

6- Alışveriş
a- Evde veya iş yerinde kullanılacak tüm malzemeler için alışveriş hijyen kurallarını dikkatli uygulamalı.
b- Marketlerde ve mağazalarda mümkünse çift maske ve eldiven takılmalı, eldivenler alışverişten sonra çöpe atılmalı.
c- İster kişilerin direkt kendi alışverişleri olsun, ister online alışverişle gelsin tüm paketli ürünler saklanmadan önce yıkanmalı veya silinmeli. Meyve ve sebzeler de tek tek yıkanarak saklanmalı.
d- AVM, pazar yerleri, çarşılara mümkünse hiç gidilmemeli. Gitmek zorunluluğu olmuşsa dönüşte burada belirtilen tüm hijyen ve koruma koşulları geçerli olmak üzere, dönüşte kıyafetler yıkanmalı, banyo yapılmalı.
e- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

7- Dışarıda Yemek ve Konaklama
a- Ev dışında konaklama ve yemek çok zorunlu olmadıkça tercih edilmemeli. Restoran, cafe fast food alanlarına gidilmemeli.
b- Dışarıdan  yemek firmalarına sipariş konusu çok riskli olduğundan çok nadir kullanılmalı ve gerekli hijyen kuralları uygulanmalı, gelen yiyecekler münkünse tekrar ısıtılarak tüketilmelidir.
c- Konaklama durumunda ise konaklama yapılan tesisin pandemiye karşı tüm hijyen kurallarını uyguladığını ve sertifikalı olduğunu kontrol ederek karar vermeli. Yeme, içme konusunda çok dikkatli olmalı, kişisel hijyene çok dikkat etmeli.
d- Ödemeleri online ödeme ile veya temassız kart ile yapılmalı.
e- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

8- Asansör Kullanımı
a- Asansörler çok riskli olduğu için ikinci bir kişinin asansöre binmesine karşı çıkılmalı ve yalnız çıkılmalı.
b- Maske kesinlikle çıkarılmamalı, düğmelere farklı cisimlerle basılmalı, eller hiçbir yere temas etmemeli.
c- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

9- Dezenfektan, sabun ve kolonya kullanımı
a- Bina girişlerine ve işyerlerinde dezenfektan veya kolonya var ise mutlaka eller için kullanılmalı.
b- Kişilerin masalarında, araçları varsa torpido gözünde tercihe göre bir cins kolonya bulundurulmalı ve ihtiyaç oldukça kullanılmalı.
c- En önemli prensip olarak her zaman, her yerde ve her koşulda en az kişi ile, en az zaman geçirmeli.

10- Covid-19 Corona Bulaşma Belirtileri
a- Tad ve koku alma duygusu kaybı
b- Boğazda karıncılanma ve yanma
c- Kuru öksürük
d- Eklemlerde ağrı
e- 38 derece ateş ve üzeri
f- Mide veya bağırsak bozulması
g- Şiddetli baş ağrısı
h- Nefes almada zorluk, akciğerlerde sıkışma
i- Halsizlik
j- Göz beyazında kızarma
k- Halsizlik
 
Bu belirtilerin 2-3 tanesinin hissedilmesi durumunda zaman kaybetmeden en yakın pandemi hastanesine veya kısmi olarak pandemi hizmeti veren hastanelere gitmek gerekiyor.
Aşağıdaki linke girdiğiniz zaman hastanelere şüphe ile müracaatta kişilere ( Ayakta müracaatta ) uygulanacak soru listesi vardır.
https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/37810/0/covid19-vaka-sorgulama-kilavuzu-a41pdf.pdf linkinden

11- Pandemi Tanı Laboratuvarları ve Hastaneleri
Aşağıdaki linkte Türkiye’deki şehirlerde yer alan ve kişilerin süphe durumunda müracaat edebilecekleri pandemi merkezlerinin listeleri vardır.
https://covid19.saglik.gov.tr/TR-68720/covid-19-yetkilendirilmis-tani-laboratuvarlari-listesi.html

12- Tedavi Süreci
https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66299/covid-19-tedavi.html